هفتمین جلسه از سلسله نشست های فقه تحقق برگزار شد. در این جلسه که روز 13 اردیبهشت ۱۴۰۱ برگزار شد، حجت الاسلام و المسلمین علیرضا قربانی مسئول اندیشکده مسیر(مطالعات و سیاستگذاری رسانه) ، در جلسه دوم از ارائه خود ، به طرح مباحث خود در زمینه سیاست گذاری در حوزه فرهنگ و رسانه پرداختند.
? گزیده ارائه آقای علیرضا قربانی
13 اردیبهشت ۱۴۰۲
✳️ سطوح تماس آزموره های دینی با نظام حکمرانی:
? 1- سطح هنجاری کلان
? 2- سطح هنجاری خرد:
قبل از انقلاب به تحقق از طریق حکومت نمی رسیدیم، اما در عرصه اجتماعی نهادهایی مثل هیات ها و مساجد بودند.
حکمرانی را نمی توان فقط از طریق نهادهای قدرت دولت انجام دهید و دین را محقق کنید.
مثال پرسش های کلیدی:
1- در آموزه های دینی نسبت به دولت، مردم و بخش خصوصی باید بدبین بود یا خوش بین؟
2- از منظر اغراض شارع مقدس، تا چه میزان سیاستگذار مجاز است از ساز و کارهای قهری استفاده نماید؟
3- غایت چیست؟ (باید توجه داشت که دانش ارتباطات نمی تواند به شما آن را بدهد. ارتباطات به شما گزاره های توصیفی می دهد)
4- راهبر چه کسی می تواند باشد؟ دولت، مردم یا بخش خصوصی؟ (در نظام لیبرال به بخش خصوصی بیشتر اجازه داده می شود)
سه گانه در فلسفه اخلاق برای تعیین غایت:
1- فضیلت گرایی: ما در حکومت های ایدئولوژیک، بیشتر سویه های فضیلت گرایی و گزاره های مطلق اخلاقی داریم.
2- رفاه گرایی: مثلا 90 درصد مردم بیایند و حقوق 10 درصد را محدود کنند.
3-آزادی گرایی: برای مثال لیبرالسیم خودش نوعی ایدئولوژیک است و مثلا مدارس را کاملا خصوصی نمی کند.
دو شیوه متفاوت از رجوع و استنباط آموزه های دینی:
1-شیوه متعارف: ادله محدود – دلالت وسیع ⬅️خروجی: تک گزاره و محدود – متواطی
2-شیوه مورد نیاز: ادله متعدد و متکثر – دلالت محدود ⬅️ خروجی: توصیفی از یک وضعیت کلی – مشکک
سیاستگذاری عقلایی:
بر اساس تابع جمع ضرب اهداف در ضریب اهمیت: F= g1i1+g2i3+g3i3
اشکال سیاستگذاری عقلایی: عدم تشخیص ضرایب اهمیت در عرصه اجتماع.
– نزدیک به 40 عنوان فقهی در سطح هنجاری خرد در فقه خرد داریم. مثال عناوین مرتبط و مستقیم با رسانه: غیبت – نمیمه – تجسس
• نهادهای دینی معمولا اظهارات سلبی دارند. مثل شورای نگهبان. ولی راه های دور زدن مثل مجمع تشخیص هم هست.
کتاب هم شناسی فرهنگی به عنوان الگوی قرآنی ارتباطات میان فرهنگی (توصیفی و تجویزی)
تقسیم بندی سه گانه الگوهای حکمرانی:
این سه گانه مثل رنگ های اصلی است که هر نوع حکمرانی درصدی از هر کدام را دارد.
1- سلسله مراتبی: مبتنی بر اقتدار عقلانی (رشنال) و بروکراسی وِبِری
2- بازار: مبتنی بر انتخاب عمومی
3- شبکه ای: مبتنی بر مفاهیمی همچون جامعه شبکه ای و فرایندهای باز و جامعه پلترفرمی. در نظام تصمیم گیری نهادهای مردمی و صنفی هم حضور دارند.
انواع: حکمرانی تعاملی، حکمرانی سیال، حکمرانی مشارکتی، حکمرانی شرکتی، حکمرانی پلتفرمی،
رویکردها: موسع و مضیق
? 3- تماس در لایه مبانی:
به علت تفاوت الگو و به لحاظ پاسخ به سه سوال اصلی:
مداخله گر کیست؟ (مساله توزیع قدرت)
منطق مداخله چیست؟ (مصلحت و مقصد)
حیطه مداخله کجاست؟ (مساله امر عمومی)
? 4- تماس در لایه پیامدها:
به علت تفاوت الگوها به لحاظ پیامدها برذی نفعان و ذی ربطان
مثلا برای انجام کاری کار به خود مردم یا افراد واگذار شود. (و ابتلوا الیتامی ….)
? 5- ابزارهای سیاستی:
تقسیم بندی سه گانه:
– مقررات (مجوز دادن ها، جریمه کردن و …)
– اقتصادی (معافیت های مالیاتی و …)
– اطلاعات و خطابه (صحبت کردن حاکمیت یک ابزار است. مثلا داشتن داده های بزرگ مثل شاپرک، صحبت کردن های حاکمیت با مردم و بخش های خصوصی)
تقسیم بندی دوگانه (سخت و نرم)
– پیوستاری بر اساس سه متغیر درجه الزام آوری، دقت و تفویض
ثبت دیدگاه