ششمین جلسه از سلسله نشست های فقه تحقق برگزار شد. در این جلسه که روز 6 اردیبهشت ۱۴۰۱ برگزار شد، حجت الاسلام و المسلمین علیرضا قربانی مسئول اندیشکده مسیر(مطالعات و سیاستگذاری رسانه) ، به ارائه مباحث خود در زمینه سیاست گذاری در حوزه فرهنگ و رسانه پرداختند.
? گزیده ارائه آقای علیرضا قربانی
6 اردیبهشت 1402
✳️مقدمه:ماجرای رسانه در ایران و جهان
مباحث رسانه به قدری توسعه پیدا کرده اند که حتی ارائه یک تقسیم برای آن بسیار مشکل است.
• حوزه رسانه بسیار پویا است
• بسیار همگرا شده با حوزه های دیگر و ادغام شده است.
• نهادها در بریتانیا بسیار پیشرفته است. آن ها متوجه شدند که نمی تواند برای حوزه های مختلف مثل زیرساخت و ارتباطات و ابزار ها و صوت و تصویر نهاد تنظیم گر جدا داشته باشند.
• در ایران دولت کنترل زیادی روی رسانه نیست و قدرت کنترل ندارد. حداکثر قانون گذاری دارد ولی این کار جوابگو نیست.
• اجمالا وضعیت خوبی نداریم و رقبای منطقه ای بهتر کار می کنند.
• چین نظام تنظیم گری بسیار سختی دارد.
• درست نیست که سیاست های توسعه کشور منطقه ای باشد ولی توسعه فرهنگی و رسانه ای صرفا داخلی باشد.
• برنامه های رسانه ای خصوصی روی یوتیوب رشد زیادی داشته است. آدم ها راحت وارد می شوند مثل برنامه جدال آقای علیزاده.
• قبلا پلتفرم ها خیلی ترند بود ولی الان نه. فضای رسانه در حال تمرکززادیی است.
✳️ مساله:
با دغدغه محقق کردن آموزه های اسلامی در حوزه رسانه کار شروع شد.
✳️ مجموعه اندیشکده مسیر (مطالعات سیاستگذاری رسانه):
جمعی از دوستان درس خارج بودند در مورد فرهنگ و رسانه کار می کردند.
حلقه ای در مورد رسانه و ارتباطات تشکیل شد که یک کار آن مطالعات در این زمینه بود و یک برنامه آموزشی ده ساله تعریف شد.
در حوزه عملیات اندیشکده مسیر درست شد. در ادامه کار دیده شد که کافی نیست. نیاز بود که ابزارهایی برای آن تولید کنیم.
در تایخ اندیشکده ها با این ایده بود که فیلسوف ها روی حاکمیت تاثیرگذار باشد و در مراحلی این طور شد که مشاوره بدهد.
ماموریت های اصلی اندیشکده مسیر:
1- زمینه سازی جهت تحقق آزموزه های دینی مرتبط با عرصه رسانه و فرهنگ از طریق اصلاح ساختارها و نظام های موجود و طراحی ساختارهای و نظام های متناسب.
2- رشد و ارتقای ساختار نهادی حکمرانی رسانه و فضای مجازی از طریق ارائه تحلیل های راهبردی و پیشنهادهای سیاستی
3- بهبود فرایندهای حکمرانی و سیاستگذاری رسانه و فضای مجازی از طریق اصلاح ابزارهای سیاستی موجود و طراحی ابزارهای سیاستی متناسب (راحت ترین و کارامدترین کار برای اندیشکده ها)
✳️ لایه اثرگذاری و تحقق:
در مراحل بعد دیدیم که از بیرون نمی توان به حاکمیت کمک کرد. لازم است فناوری های نرم هم برای حاکمیت تولید کنند. کاری مثل اپلیکیشن برای ثبت شهادت شاهدان در قوه قضائیه
یکی از فعالیت های فعلی همکاری هایی با دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی است.
پیشنهاد می شود قوانین مربوط به فضای مجازی با توجه به تغییرات سریع فضای رسانه ای زماندار باشند.
*برش های کار اندیشکده:*
1- حکمرانی و سیاست گذاری فضای مجازی
2- حکمرانی و سیاست گذاری رسانه های صوت و تصویر
3- مطالعات محض و کاربردی در نسبت آموزه های دینی با فرهنگ و ارتباطات.
✳️ چالش های حوزوی مرتبط با مساله:
• در زمینه رسانه متاسفانه آموزه های دینی زیادی نداریم که آن را ترویج بدهیم.
• فقه های مضاف خصوصا فقه های رسانه، اصلا به موضوع اصلی نمی پردازند. مثلا شروع می کنند روی مجاز به عنوان لغت بحث می کنند. درحالی که واژه ای جعلی است.
• برای کار در حوزه رسانه لازم است گروه منسجمی متشکل از آگاهی های مختلف تشکیل شود که با هم کار کنند. تصویری که این جمع می دهند از جمع جبری آن ها بیشتر است.
✳️ سطوح تماس آموزه های دینی با نظام حکمرانی و سیاستگذاری رسانه ای:
مبانی هنجاری:
– سطح هنجاری کلان:
حرمت و حلیت را داشته ایم ولی این که رسانه چه کند مشخص نکرده ایم.
سطح هنجاری ایدئولوژیک است
• دین حتما در این سطح کاربرد دارد.
• سطح کلان آن کمتر کار کرده است. در حد یک سری نبایدها مثلا غیبت نکند.
– سطح هنجاری خرد
– مبانی توصیفی: (هست و نیست ها)
شهید صدر ظاهرا آن را انکار می کند اما گزاره هایی در دین هستند که توصیفی باشند. مثلا این که اگر ربا زیاد شود چه اتفاقی می افتد.
✳️ پرسش های کلیدی در نسبت آموزهای دینی و سطح هنجاری کلان:
کدام نظام مورد تایید آموزه های اسلامی است؟
گزاره هایی نیست که یک جای مشخصی باشد. با این پرسش با نگاه به مجموعه موارد باید پیدا کنید
• از ادله متعدد و متکثر این دلالت را پیدا می کنند.
• خروجی آن یک گزاره محدد نیست. مشکک است و یک وضعیت به دست می دهد.
ثبت دیدگاه